Het kabinet van de familie Staal genomineerd voor de Opzij Literatuurprijs
Het kabinet van de familie Staal stond op de shortlist van de Opzij Literatuurprijs 2012. De andere genomineerden waren:

Hanna Bervoets - Lieve Celine
Hedda Martens - Op dit uur van de dag
Vonne van der Meer - De vrouw met de sleutel
Maartje Wortel - Half mens

'De familie Staal is geen gezin waarin je wilt opgroeien,' schrijft de jury van de Opzij Literatuurprijs. 'Vader Kobe is een harde, onredelijke, onvoorspelbare man, moeder Muis is een nerveuze, schijnbaar willoze vrouw. De drie dochters, Mees voorop, proberen ieder op hun manier met hun herkomst te dealen.'

'Entius opent haar roman sterk: de tirannieke vader en de onderdanige moeder boezemen niet alleen hun kinderen angst in; ook de lezer wordt binnen de kortste keren bang voor ze. De droog beschreven familieperikelen zijn niet eens het meest alarmerend: deze roman draait om wat er niet gezegd wordt, om wat er niet gebeurt. Het kabinet van de familie Staal is een afschuwelijk verhaal, waarin Entius uiteindelijk, om wat lucht te bieden, de magie opzoekt.'

Ga voor het volledige juryraport naar Opium-tv, waarin ook de lovende woorden voor de andere genomineerden en voor Hanna Bervoets die er met de prijs vandoor ging.

Lijstje

Ik ben doorgedrongen tot de eindejaarslijstjes. Sonja de Jong van de GPD gunde Het kabinet een plaatsje in haar top 5 van 2011.

Het kabinet in de media:

****Recensieweb:
'Zonder meer een van de literaire verrassingen van 2011'
Lies Journée 21 juli 2011. Lees verder

***De Standaard der Letteren:
'Haar directe, droogkomische stijl en de theatrale wijze waarop zij haar personages voorstelt, maken Het kabint van de familie Staal tot een een geslaagd, humoristisch maar inktzwart familieportret.'
Maria Vlaar in De Standaard der Letteren van 15 juli 2011. Lees verder

Belang van Limburg:
'Een adembenemende roman over de levenslange gevolgen van een emotieloze opvoeding. Een aanrader.'
Diane Broeckhoven in Belang van Limburg van 25 juni 2011. Lees verder

De Telegraaf:
'Entius vlindert door een familieleven, raakt dat aan, toont de scheuren, maar legt niet uit. Het fragmentarische inzoomen op de verschillende stadia van een ploeterend en zwijgzaam naoorlogs gezin oogt autentiek, en zegt genoeg. Dat de schrijfster het gestorven broertje op gegeven moment een stem geeft, is een vondst.'
Lies Schut in De Telegraaf van 29 mei 2011. Lees verder

De Groene Amsterdammer:
'Wat nog wel flonkert van liefde in dit boek is Entius' stijl. Die maakt het draaglijk om in het ondraaglijke gezelschap te verkeren van huistiran Kobe en zijn muizige vrouw Muis. Het is uitgebeend, repetetief proza dat de verstikking, de paniek en de angst binnen het gezin krachtig op de lezer overbrengt.'
Hassan Bahara in De Groene Amsterdammer van 19 mei. Lees verder

De Limburger:
'Het verzwijgen van dit geheim hangt als een slagschaduw boven het inktzwarte jarenzestiggezin, waar zwijgen de code is en stilte de norm. Entius tekent hun woonkamer als een huiveringwekkende, centrale post: een stoel bij het raam met een breiende moeder, het haar in een wrong, de vensterbank met begonia en Kaaps viooltje, een salontafel met radiobode, asbak en een glas sigaretten, daarnaast fresia's in een vaasje. Uit de Philips-radio klinkt een zangeres die zingt van brandend zand.Elk detail is veelzeggend en onheilspellend.'
Koen Eykhout in De Limburger van 18 mei 2011. Lees verder

De Morgen:
'Meesterlijk aan Het kabinet van de familie Staal is de ongenaakbare, droge stijl. Entius blonk in haar vorige drie romans ook al uit in onderkoelde zinnen en nuchterheid, maar deze keer voegt ze daar humor aan toe. Dat levert precies de juiste mix op om het boek, dat in essentie benauwend is door de verstikkende jeugd, flair en lucht te geven.'
Fleur Speet in De Morgen van 4 mei. Lees verder

NRC (De beste boeken van week 17):
'Yolanda Entius wijdde haar vierde roman aan haar eigen familieperikelen. Ze weet knap therapieproza te vermijden en staat boven de stof, vindt Janet Luis'. NRC van 28 april Lees verder

**** de Volkskrant:
'Met Het kabinet van de familie Staal heeft Entius een geschiedenis van benepen gedragingen geschreven, zó briljant dat de lezer af en toe naar lucht moet happen.'
Greta Riemersma in de Volkskrant van 23 april. Lees verder

Trouw:
'Eigenlijk lijkt veel van wat verteld wordt op het eerste gezicht terloops, terwijl het in feite bijdraagt aan een comleet beeld. Tekst is nooit een doel op zichzelf maar een bouwsteen in het hele verhaal.'
Rob Schouten Trouw van 23 april 2011. Lees verder

Het Financieele Dagblad:
'De sfeer is die van de spreekwoordelijke spruitjeslucht. Pas tegen het einde worden de clichés doorbroken. Dan zijn we getuige van een metverbaal vuurwerk geladen confrontatie waarin de dochters het tegen vader en moeder opnemen.'
Jaap Goedegebuure in Het Financieele Dagblad van 2 april 2011. Lees verder

***** Haarlems Dagblad, IJmuider Courant, Leidsch Dagblad, De Gooi- en Eemlander en Noordhollands Dagblad:
'Al in haar drie eerdere romans bewees Entius dat zij in staat is om zonder grote woorden, zonder de dingen expliciet te noemen, een sfeer van dreiging en onmacht op te roepen. Die kunst heeft zij in Het kabinet van de familie Staal verheven tot onnavolgbare hoogte. In kleine observaties en haast terloopse details tekent zij een medogenloos portret van een man die - zonder ooit te twijfelen aan zijn eigen gelijk - zijn gezin te gronde richt.'
Sonja de Jong in (o.a.) het Haarlems Dagblad van 30 maart. Lees verder

Elsevier:
'Entius beschrijft prachtig hoe vader Kobe, 'de kleine man die dacht dat hij groot was', er de wind onder houdt en hoe moeder, 'Muis', haar eigen angst voor deze man op haar kinderen overbrengt. Het perspectief is dat van de jongste dochter, beschreven worden benauwde autoritjes, verziekte etentjes, verpeste vakanties. (...) Het kabinet van de familie Staal is een mooie, ontroerende roman over de onmacht van zowel de kinderen als de ouders, die alleen bij confrontaties tussen de familieleden uit de bocht vliegt.'
Irene Start in Elsevier van 26 maart 2011. Lees verder

Margriet:
'Yolanda Entius levert met haar nieuwe roman Het kabinet van de familie Staal een indrukwekkend boek af.'
Heleen Spanjaard in Margriet. Lees verder

Literair Nederland:
'Yolanda Entius schrijft met overtuigende verbeeldingskracht de werkelijkheid tot een avontuur. Een fantastisch geschreven ontroerend boek!'
Ingrid van der Graaf in Literair Nederland. Lees verder

****misdaadromans.nl:
'Een knap gecomponeerd verhaal over een verstikkende jeugd die zijn sporen nalaat bij de kinderen. De fantasieën die hoofdpersoon Mees heeft over wraak zijn begrijpelijk en lijken soms werkelijkheid. Mees lijkt degene te zijn met de meeste veerkracht, de meest onaangepaste, de meest strijdlustige. De lotgevallen van Ilse – haar zus - zijn hartverscheurend.' Lees verder

Het kabinet van de familie Staal en de prijzen

Het kabinet staat op de shortlist voor de Opzij Literatuurprijs 2012. Op 23 mei wordt de winnares bekend gemaakt.

Het kabinet van de familie Staal stond op de Tiplijst van de AKO Literatuurprijs 2011. De prijs werd gewonnen door Marente de Moor met De Nederlandse maagd.

Nominatie Halewijnprijs 2011. De prijs werd gewonnen door Johan de Boose.

Nacht van het goede leven KRO Radio 1:
'Het kabinet van de familie Staal is bijzonder geslaagd! Ouders die vanuit hun slachtofferschap niet kunnen meevoelen met de mensen om zich heen, ook niet met hun eigen kinderen… Stuitende verhalen, maar met humor en met een vaardige, onopgesmukte pen geschreven.'
Adeline van Lier in De nacht van het goede leven. Lees en luister

Lezen.tv
Nu online een gesprek met Peter Gielissen op lezen.tv. Over Het kabinet van de familie Staal, schuld, schaamte en verantwoordelijkheid, en de noodzaak van een tuintje.

Vrijdag 8 april was ik te gast bij De Avonden van de VPRO op radio 6.
Annemieke Smit sprak met mij over slachtoffers en daders, compassie en begrip.Klik hier om de uitzending te beluisteren.

Zaterdag 26 maart was ik te gast bij Avro's Opium op Radio 1
Met Hans Smit sprak ik over Het kabinet van de familie Staal. Klik hier om de uitzending te beluisteren.

HP/De Tijd:
'Al vanaf haar eerste roman heeft Entius een heel eigen stijl gevonden, die op een bepaalde manier dezelfde gevoeligheid en vervreemding heeft die haar personages kenmerkt. Entius is niet van de grote woorden; met relativerende nuchterheid en gevoel voor humor zoekt ze het vooral in het kleine, terwijl grote, ingrijpende gebeurtenissen soms meer worden gesuggereerd dan uitvoerig beschreven. Ook Het kabinet van de familie Staal is weer een echte Entius.'
Vivian de Gier in een interview met mij in HP/ De tijd. Lees verder

Filmpje op YouTube

Op zaterdag 19 maart was ik te gast in Het Cultuurcafé van Boekhandel van der Meer in Noordwijk. Ik hield een voordracht van het hoofdstuk Varkensogen uit Het kabinet van de familie Staal. Het is opgnomen en op YouTube gezet. Naast mij zijn te zien: een jongen met een muts (achter de computer) die halverwege flink begint te gapen, een oudere man (links van mij), een oudere vrouw (rechts). En tegen het einde een vrouw met heel veel tassen. Te beluisteren zijn: mijn stem, een piepende deur, klanten die komen en gaan, klanten die praten, het applaus na afloop.
Ook zo'n voordracht in de boekhandel? Neem dan even contact op met Cossee.

Lezing Het kabinet van de famiie Staal op 7 maart in De Balie

Op 7 maart las ik samen met Margijn Bosch van 't Barre Land en Annette Kouwenhoven van Discordia voor uit Het Kabinet van de familie Staal. Marcel Faber maakte de foto's.

(Not) in my backyard

Een van de kastanjebomen waar ik al jaren op uitkijk is geveld. Ik had gezien dat hij niet of nauwelijks blad had gevormd deze zomer: hij was ziek. Was het de mineermot, of een andere belager? Ik had geen idee. Maar op dertig november zag ik vanuit mijn raam op drie hoog hoe de ziekte (welke het ook was) hem fataal was geworden want nu was er een houthakker in hem gekropen.

Tak voor tak, ze doorzagend en aan touwen naar beneden latend, ging hij naar boven, waarna hij al zagend weer naar beneden ging.

Stam en houthakker daalden samen af, de één in moten en in vrije val, de ander ander aan een gordel en langs touwen.

Ook ik ben afgedaald. Ik wilde weten wat de boom nou eigenlijk mankeerde. Heel veel wijzer werd ik niet. De houthakker meende dat het om 'slechte wortels' ging. 'Dat is het in 99,9% van de gevallen,' zei hij. Volgens mij valt daar wel meer over te zeggen, maar niet door hem. In het tuintje, aan de voet van de stam stonden wat jongens met bijlen te zwaaien. Ze leken ontsnapt uit een instelling voor jeugddelinquenten.'Zijn ze de wortels aan het doorhakken?' vroeg ik. 'Nee,' zei de houthakker, 'ik weet niet wat ze doen, gewoon een beetje lol trappen, denk ik.' Daar had het inderdaad veel van weg. Uitgelaten stonden ze de resten van de kastanje aan mootjes hakken.

Nu is er niets meer van hem over. Zelfs het brandhout is verdwenen.

De gelukkigen in de media:
Het Financieele Dagblad:
'Van de drie romans die Yolanda Entius tot nu toe publiceerde, is De gelukkigen zonder twijfel de beste. Het boek is met vaardigheid en vaart geschreven, het staat bol van de fraaie karakteristieken en treffende details, en het verraadt een scherp observatievermogen en een perfect gevoel voor timing. En het is onderhoudend tot en met de allerlaatste pagina.'
Jaap Goedegebuure in Het Financieele Dagblad. Lees verder

JAN:
'De roman trekt je in een sneltreinvaart langs de grote en de kleine problemen van de personages. Een meeslepend boek, waar knap genoeg plaats is voor spanning en humor.' Lees verder

De Telegraaf:
'Entius schrijft met vaart en humor. Nergens wordt het sentimenteel. (...) De gelukkigen is een lezenswaardige en met lef gecomponeerde roman over een tragedie in suburbia.'
Annet de Jong in de Telegraaf. Lees verder

Dagblad De Pers:
'Entius had voor een simpele thrillervorm kunnen kiezen, met aan het eind de oplossing welk kind sneuvelt. Die spanning zweeft boven het boek, maar Entius probeert ook te laten zien hoe iedereen anders op het noodlot reageert.(...) De gelukkigen van Entius is een strak geschreven roman vol suspense en diep medemenselijk leed.'
Dirk Koppes in Dagblad De Pers. Lees verder

GPD:
'Hier ontplooit Entius weer ten volle haar talent om haast klinisch de wurgende sfeer van die nacht tot leven te roepen. Hoe elke ouder hoopt dat het toch maar alsjeblieft een van de andere kinderen mag zijn en zich daar tegelijkertijd voor schaamt. Hoe ieder op zijn eigen wijze probeert het noodlot te bezweren. Aangrijpende literatuur.'
Sonja de Jong in o.a. het Noorhollands Dagblad. Lees verder

VPRO GIDS:
'Haar opzet is ambitieus, want ze laat meer dan tien vertellers aan het woord. Dat vergt nogal wat van de lezer, want al die stemmen klinken min of meer hetzelfde, maar het verhaal is spannend en gelaagd genoeg om door te willen lezen. Bovendien bezwijkt Entius niet voor goedkoop effectbejag.' Lees verder

De Groene Amsterdammer:
'Een kind gaat dood, valt er iets ergers te bedenken? Entius speelt het klaar rond dit gegeven een niet sentimentele roman te bouwen, en dat gaat dan vast door voor een literaire prestatie.'
Marja Pruis in De Groene Amsterdammer. Lees verder

Libelle:
'Op een aangrijpende manier wordt de angst, hoop en verdriet van de wachtend ouders verteld. Een verhaal dat je niet loslaat.' Lees verder

Literair Nederland:
'Het is een overweldigend rijk gevulde roman, qua personages en thema’s, maar een plezier om te lezen. Evenals haar debuutroman Rakelings, die in 2006 bekroond werd met de Selexyz Debuutprijs, is ook haar nieuwe roman een staaltje van filmische vertelkunst en een caleidoscopische weergave van haar personages.'
Ingrid van der Graaf op de site van Literair Nederland. Lees verder

NRC Handelsblad:
'De dramatische gegevens moeten het in deze roman doen, waar het de kracht van het geschrevene zelf zou moeten zijn. Entius kán echter wel schrijven. (...) Je treft tussen alle pingpongdialogen ineens iets aan als dit: 'Drie maanden terug heeft ze tijdens het scheren van haar okselhaar een knobbeltje in haar borst ontdekt en nu heeft ze, voor de tijd die haar nog rest misschien, een cameraploeg over de vloer en komt ze in vier delen op tv.'
Sebastiaan Kort in het NRC. Lees verder

Tjeerd Bischoff (niet in het NRC)
'Ik vond het een prachtige en rijke roman.' Lees verder

De Boekenkrant:
'De onbezorgde sfeer van de eerste hoofdstukken leken welhaast weggerukt uit mijn herinneringen. Maar gaande weg wordt De gelukkigen een donkergestemd boek. Het is goed dat het boek ook dan overtuigt.'
Roel Weerheijm in de Boekenkrant. Lees verder

Barneveld Vandaag:
'Haarscherp tekent Yolanda Entius de personages met hun angsten, onzekerheid en hoop. Want ook papiertjes met namen kunnen het noodlot niet beïnvloeden. Of wel? Een aanrader.' Lees verder

Avro's Opium Weet wat er speelt ( tv)

'Prachtig geschreven, elke figuur heeft iets moois.'
Actrice Oda Spelbos in Weet wat er speelt.
Klik hier

Knetterende Letteren (tv)
Op 9 maart, aan de vooravond van het boekenbal, was ik te gast bij Knetterende Letteren, het boekenprogramma op het culturele themakanaal van de NPS. Kenneth van Zijl sprak met mij over De gelukkigen en de maakbaarheid van het leven. 'Twin Peaks in de polder' noemde hij mijn roman, en dat hij het 'echt een mooi boek' vond.
De uitzending is terug te zien op YouTube, klik op hier.

Radio Noord-Holland
'Een boek dat je in één ruk uitleest, een meeslepend drama in een Hollandse groeigemeente. Adembenemend.' Jos Heeremans (RTV N-H) Klik hier en luister naar het interview op Radio Noord-Holland.

'Dit zou wel eens een klapper kunnen zijn.'
Jellie Brouwer (NPS) over De gelukkigen in Kunststof Radio. Luister naar haar interview met mij op de site van Radio 1.
'Je hebt een heel mooi boek geschreven,' zei Jellie nog maar eens. Kijk, zo hoor ik dat graag.

Pink Bullets:
'Fascinerend mooi boek'
Judith Valentijn van Pink Bullets. Lees verder

Interview in Inkt!

In inkt! nr.5 (januari-februari) een interview van Vincent van de Vrede. Over mijn De gelukkigen natuurlijk, maar ook over helden en reflectie, en over mijn tuintje. Met exclusieve foto's.
Lees het interview

De nacht van 7 op 8 maart: De nacht van Yol op radio 1 (KRO)
Op 8 maart was ik de hoofdgast van Adeline van Lier in de Nacht van het goede leven. U kunt de uitzending terugluisteren op de site van de KRO. In het eerste uur (van 1 tot 2) praten we over De gelukkigen. Dan volgt de geluidsregistratie van de presentatie van De Gelukkigen samen met Martijn Nieuwerf op 7 februari jl. in Theater Bellevue. In het derde uur de herhaling van de lezing uit Alleen voor helden van Marcel Musters en Jeroen Willems en mij van 25 februari 2007. Tot slot neem ik u mee naar Halverwege Halfweg, een mp3 luisterverhaal met muziek van Raymond van het Groenewoud.